مشکل عدم تمرکز برای اکثر افراد یک اتفاق طبیعی و دورهای است. خستگی و استرس عاطفی میتواند در بیشتر افراد مشکلات تمرکز ایجاد کند. تغییرات هورمونی نیز میتواند بر نحوه تفکر و تمرکز ما تأثیر بگذارد. اگر عدم تمرکز به شکلی حاد و دنبالهدار تکرار شود، مشخصه مشکلات جسمی و روحی است که نیازمند مداخله درمانگر خواهد بود. متأسفانه گاهی این اختلال درست تشخیص داده نمیشود و دیگران تصور میکنند فرد مبتلا به این اختلال، حواسپرت و گیج است و یا به مسائل اطراف خود اهمیت نمیدهد. این تصورات اشتباه و عدم درک در فرد مبتلا باعث ایجاد احساس ناامیدی، خشم یا افسردگی میشود.
افزایش تمرکز مهم ترین کاری است که برای رسیدن به موفقیت در زندگی و ایجاد آرامش باید یاد بگیرید و انجام دهید. در بحث افزایش تمرکز و کنترل ذهن ما می خواهیم بر روی این موضوع تاکید کنیم که توجه به معنی توانایی تمرکز بر روز یک چیز، بدون حواس پرتی نیست بلکه شامل چندین عامل دیگر نیز می باشد که باید مدیریت شوند.
اما پیش از شروع باید به اهمیت موضوع افزایش تمرکز و کنترل ذهن اشاره کنیم.
اگر بتوانید بر اساس تمرین های افزایش تمرکز که در ادامه آورده شده است آگاهانه این کار را انجام دهید، شما در دسته افراد بسیار قدرتمند و توانا در این دنیا خواهید بود.
تحقیقات در مورد راه های افزایش تمرکز نشان داده اند:
افرادی که می توانند برای مدت طولانی حواس خود را بر روی یک چیز تمرکز دهند، به نسبت کسانی که نمی توانند این کار را انجام دهند، از پس چالش های شناختی بهتر بر می آیند. فردی که دائما حواسش پرت می شود نمی تواند به خوبی تمرکز کند. او شاید بتواند دانش های زیادی در این جهان بدست آورد، اما نمی تواند در آن ها عمیق شود.
اما فردی که تمرکز زیادی دارد می تواند هر دو این ها را با هم بدست آورد. او مانند یک کاپیتان قایق است که می تواند بر همه چیز چیره شود.
پس سعی کنید به تدریج و آرام آرام، تمرکزتان را افزایش دهید.
پیامدهای عدم تمرکز و پرش فکر
پرش افکار میتواند مانع از تمرکز و توجه شود، در خواب اختلال ایجاد کند و حتی موجب افسردگی و اضطراب گردد.
ممکن است باعث شود، در شغل خود عملکرد مناسبی نداشته باشید.
همچنین میتواند مانع اصلی یادگیری در کودکان باشد، چرا که حافظه کودک را دچار مشکل کرده و اجازه نمیدهد اطلاعاتی که دریافت میکند وارد حافظه بلند مدت او شود.
علاوه بر این، از دست دادن تمرکز و پرش افکار، باعث میشود در کارهای ساده روزمره دچار مشکل شوید. عدم تمرکز در مطالعه، یکی از این کارهاست. کودکان و بزرگسالانی که از پرش افکار و عدم تمرکز رنج میبرند، اغلب هنگام مطالعه دچار مشکل میشوند و همین مشکل یکی دیگر از دلایلی است که یادگیری آنها را مختل میکند.
اگر تصمیم گرفته اید که از از نظر فیزیکی ظاهرتان را تغییر دهید و می خواهید از صفر شروع کنید، بدترین کار این است که خود را با یک برنامه ی بسیار سخت محدود کنید. زیرا حتی قبل از این که شروع بکار کنید، پس از مدتی دلسرد شده و آسیب می بینید. بنابراین بهتر است در مسیر افزایش تمرکز حواس با یک برنامه ریزی آسان شروع کرده و به تدریج آن را سنگین تر کنید.
برای بهبود و افزایش تمرکز از روش زیر استفاده کنید.
- از ۵ دقیقه شروع کنید و تمام تمرکزتان را بر روی آن ۵ دقیقه بگذارید.
- سپس بیش از شروع ۵ دقیقه ی دوم، ۲ دقیقه استراحت کنید.
- هر روز ۵ دقیقه به تمرین و ۲ دقیقه به استراحت تان اضافه کنید.
- پس از ۹ روز قادر خواهید بود ۴۵ دقیقه تمرین تمرکز و ۱۸ دقیقه استراحت کنید.
یک لیست از کارهایی که باعث حواس پرتی تان می شوند تهیه کنید.
مشکل اصلی اینجاست که اولین مرتبه که ما حواسمان از روی چیزی پرت می شود، ۲۵ دقیقه طول می کشد تا دوباره به حالت اولیه باز گردیم
برای افزایش تمرکز و دقت باید عزم راسخ داشته باشید.
برای افزایش تمرکز حواس عزم راسخ ما باعث می شود که چیزهایی که باعث حواس پرتی مان می شوند را نادیده بگیریم و بر روی کارمان تمرکز کنیم.
مدیتیشن بهترین تمرین برای افزایش تمرکز است
یک بررسی در مورد راه های افزایش تمرکز ۱۴۰ داوطلب در یک دوره ی ۸ هفته ای مدیتیشن شرکت کرده اند.
پس از ۸ هفته، همه این شرکت کننده ها متوجه شدند که تمرکز و توجه و عملکرد ذهنی شان نیز بهتر شده است.
شما مجبور نیستید که همه روز را صرف مدیتیشن کنید. همچنین با این کار پس از ۴ روز نیز نتیجه عالی آن را مشاهده خواهید کرد.
در طول روز از تمرینات ذهنی استفاده کنید.
به جای این که ۱۰ یا ۲۰ دقیقه در روز را صرف تمرینات ذهنی کنید، در طول روز چندین مرتبه این کار را انجام دهید و از زمان کوتاه استفاده کنید و همیشه به یاد داشته باشید سنگ بزرگ برای نزدن است.
مدیتیشین و یوگا از بهترین روش ها برای مقابله با اختلال عدم تمرکز است.
ورزش کردن بهترین روش افزایش تمرکز حواس است
شما نه تنها می توانید تمرینات ذهنی را با تمرینات فیزیکی ترکیب کنید، بلکه تاثیر آن نیز فوق العاده است.
محققان دریافته اند، دانش آموزانی که پیش از انجام کارهایشان ورزش می کنند، در انجام آن کار بهتر از دانش آموزانی که ورزش نمی کنند عمل می کنند. ورزش کردن به مغز برای در نظر نگرفتن حواس پرتی ها کمک می کند. علت آن بزرگ شدن ناحیه هیپوکامپ مغز است که باعث افزایش یادگیری، نوآوری، حافظه گفتاری، کاهش اضطراب میشود. حتی روزی دو ساعت پیاده روی هم این تاثیرات را روی مغز میگذارد.
اگر بتوانید به طور منظم و اصولی ورزش و پیادهروی کنید (البته ورزشی که دوست دارید) قدرت بزرگی در افزایش قدرت تمرکز برداشته اید.
برای افزایش تمرکز و کنترل ذهن شعر حفظ کردن
در گذشته قبل از حضور گوشیهای دیجیتال در زندگیمان مجبور بودیم شماره تلفن دوستانمان را حفظ کنیم. این کار تاثیر زیادی بر روی حافظه و قدرت تمرکز ما داشت. حفظ کردن مانند ورزشی برای ماهیچه های مغز عمل می کند تا آن را قوی نماید.
علاوه بر خواندن شعر و حفظ کردن آن، حفظ کردن چیزهای دیگر نیز می تواند به حفظ و افزایش تمرکز کمک کند.
این هدف را برای خود قرار دهید که در هفته حتما یک شعر یا یک بند شعر حفظ کنید.
کنجکاو باشید
ویلیام جیمز توصیه می کند:
هر چقدر توانایی و کنجکاوی خود را نسبت به مسائل افزایش دهید، می توانید بیشتر بر روی آن ها تمرکز کنید.
سعی کنید حتی به یک نقطه روی کاغذ یا لکه روی دیوار نیز توجه کنید و این توجه را ادامه دهید.
پس از مدتی متوجه می شوید که دو اتفاق رخ داده است:
اول این که دیدتان تار می شود و دیگر نمی توانید چیزی ببینید
پس از مدتی بی اختیار از نگاه کردن به آن نقطه دست می کشید و به دنبال چیز دیگری می گردید
اما اگر پیش از نگاه کردن به آن نقطه از خودتان سوالاتی در مورد آن بپرسید:
- مثلا این که چه اندازه بود؟
- چه شکلی بود؟
- چقدر از شما دور بود؟
- سایه اش به چه شکلی بود؟
به طور همزمان کارها را انجام ندهید
یکی از مهمترین راه های افزایش تمرکز جلوگیری از انجام همزمان کارهاست. زمانی که کارها را به طور همزمان انجام دهید، مجبورید تمرکز خود را بین چندین کار تقسیم کنید و با این روش هیچکدام کارها را به بهترین نحو انجام نمیدهید.
هر زمان که بین کارهایتان جا به جا شوید به زمان نیاز دارید تا دوباره تمرکز خود را به دست بیاورید. بنابراین این کار هم از نظر زمانی برای شما هزینه بر است هم این که کیفیت انجامشان را پایین می آورد.
حافظه خود را تقویت کنید
حافظه و تمرکز دو جنبه مهم و تاثیرگذار در کارآیی ذهن ما هستند. هر دو آن ها به قدرت یادگیری ما کمک میکنند و باعث میشوند نتایج بهتری در زندگی بگیریم.
حافظه خود را با انجام تمرینات مختلف و یادگیری مهارت های متفاوت به چالش بکشید. سعی کنید با تلاش برای یادآوری موارد کوچک ذهنتان را تمرین دهید تا به مرور زمان هم حافظه بهتری داشته باشید هم به راحتی روی همه چیز تمرکز کنید.
به تنفس خود توجه کنید
در یک مکان آرام و راحت بنشینید. سعی کنید حالت بدنتان راحت و با آرامش باشد. دست خود را روی شکمتان قرار دهید و به آرامی هوا را وارد ریه های خود کنید. سعی کنید قفسه سینه شما تغییری نکند و فقط شکمتان بالا برود. بعد با سرعت پایینی هوا را از ریه های خود خارج کنید.
به این نوع نفس کشیدن، تنفس شکمی یا دیافراگمی گفته میشود. این نوع تنفس را چندین بار تکرار کنید و سعی کنید حواستان را روی پر و خالی شدن ریه های خود بگذارید. قرار داشتن در یک محیط آرام به عملکرد بهتر شما کمک میکند. در ابتدا انجام این کار برایتان سخت خواهد بود اما به مرور زمان میتوانید به خوبی روی تنفس خود متمرکز شوید.