یکی از اهداف نهایی از زندگی برای انسان، رشد و پیشرفت در عرصه‌های فردی و اجتماعی است. انسان از ابتدای خلقت همواره به دنبال بهبود شرایط زندگی خود بوده است و برای این منظور همیشه تلاش کرده است از همه امکانات و ابزارهای در دسترس خود حداکثر بهره‌برداری را داشت باشد.
علم و دانش نیز همیشه یکی از مهم‌ترین ابزارها و امکانات در دسترس انسان برای رسیدن به این هدف بوده است.
توسعه به معنای تبدیل شدن غنچه به گل است. اما وقتی کلمه توسعه را در مورد انسان به کار می بریم به این معنی است که می تواند خودش را از طریق مهارت ها و توانایی هایی که دارد به اوج برساند و شکوفا شود. هر کسی باید برنامه ویژه خودش را داشته باشد و نمی‌تواند آن را کپی کند. کسی که برنامه توسعه شخصی دارد یعنی نقشه‌ی دقیق طراحی کرده و می داند دقیقا کجاست و می‌خواهد به کجا برسد.
توسعه فردی واژه های گوناگونی را در بر می گیرد، مانند افزایش بهره‌وری و شناخت استعدادها و مهارت ها ،شناخت سبک زندگی که به ارتباطات موثر و زبان بدن برمی‌گردد. مهم این است که انسان‌ها بدانند زندگی چه قوانینی دارد، ذهن و بدن انسان چه ساختاری دارد.
مرحله اول توسعه فردی، شناسایی باورهای خود در مورد ارتباط سبک زندگی و کارشان است. قدم بعد شناسایی نقاط قوت آن افراد است در چه حوزه ای کار می کنند و چه نقاط قوتی دارند و می خواهند آنها را چکار کنند.
تدوین برنامه توسعه فردی یعنی برنامه ریزی که در طول هفته ها و ماه ها باید روی آن موضوع کار کنید اینکه چه کاری را کی و چه زمانی و چطور انجام دهید و مرحله آخر پیگیری و کنترل برنامه‌های خود است.
توسعه شخصی یعنی مجموعه‌ای از اقدامات تلاش ها فعالیت ها از جایی که هستید به جایی که خودمان انتخاب کردیم به عنوان چشم انداز، آرمان مطلوب یا هدف.
پیتر دراکر می گوید بهترین راه پیش بینی آینده ساختن آن است. باید ابتدا آینده را ترسیم کرده باشیم و همچنین برای ساختن آینده هدف داشته باشیم و همه تلاشمان را برای آن به کار ببریم. به جای اینکه منتظر باشد آینده اتفاق بیفتد خودمان آینده مورد نظرمان را بسازیم.
ویکتورهوگو می‌گوید: بعضی از آدم ها زندگیشان هیچ وقت شروع نمی‌شود با اینکه عمرشان تمام می شود. زندگی انسان ها وقتی رسماً شروع میشود که کنترل سرنوشت خود را در دست بگیرند. خطاهای شناختی را بهبود دهند و به سوی جلو حرکت کنند.
روانشناسان معتقدند که افراد را به دو گروه می توان تقسیم کرد. برخی‌ها هر اتفاقی که برایشان می‌افتد آن را به عوامل بیرونی نسبت می دهند.
آنها برای هر اتفاقی دیگران را مقصر می داند و مسئولیت‌ها را به گردن نمی گیرند. برعکس کسانی هستند که هر موردی را به عوامل درونی نسبت می‌دهند یعنی خودشان مسئولیت سرنوشتشان را به عهده می‌گیرند.
جیمز کالینز از بزرگترین مشاهیر مدیریت دنیا می‌گوید خوب دشمن عالی است، یعنی وقتی افراد برنامه‌ای برای پیشرفت ندارند هیچ وقت عالی نمی‌شوند. رضایت از وضع موجود مانع موفقیت آتی است.
توسعه فردی باعث می شود که ما ازنقطه امن خود رها شویم. طبیعی است که فردی که در منطقه عمل خود قرار گرفته راهی برای رشد و پیشرفت ندارد. برنامه توسعه فردی به ما کمک میکند که اگر در کاری قوی نیستیم یا مهارت لازم را نداریم و یا آن را دوست نداریم از آن دست برداریم و دنبال رسیدن به اهداف خودمان باشیم. ما باید نگاه دقیقی به خودمان و زندگیمان بیندازیم. بفهمیم که چه کسی هستیم، ارزش‌های ما چه چیزهایی است و می‌خواهیم به کجا برویم.
توسعه فردی زمینه افزایش اعتماد به نفس شما را فراهم می کند. طبیعی است کسی که به دنبال رشد و ارتقای خودش است احساس توانایی را به دست می‌آورد. وقتی مهارت جدیدی کسب می‌کنیم احساس بهتری به خودمان پیدا می کنیم.
مهارت‌های توسعه فردی
فهرستی از اهداف خود داشته باشید. این کار را به عادت تبدیل کنید و بدانید که در هر زمانی چه کارهایی را قرار است انجام دهید. داشتن این لیست به برنامه های شما نظم می دهد و کیفیت زندگی شما را بالا میبرد.
تلاشتان را بیشتر کنید. برای رسیدن به موفقیت در زندگی سعی کنید از راحتی دست بردارید. این کار شما را به تدریج قوی میکند و توان شما را در مقابله با مشکلات بالا می برد.
از اشتباه کردن نترسید. این را بدانید که همه موفق ها روزی زمین خوردند. ترس ها فقط راه پیشرفت شما را کندتر میکند. بنابراین تا جایی که می‌توانید نگاه مثبتی داشته باشید و به پیروزی فکر کنید.
تمرین کنید این را بدانید که یک فوتبالیست یک روزه به این درجه نرسیده است .تمرین مداوم باعث افزایش مهارت های شما میشود و به تدریج شما را تبدیل به استاد می کند.
فضایی مشخص و آرام برای خود تعبیه کنید. فضایی که به شما انگیزه دهد و تمرکز شما را بالا ببرد. یک فضای آشفته و نامناسب که هر کسی رفت و آمد می کند انگیزه و حرکتی در شما ایجاد نمی کند.
هر روز دنبال یادگرفتن باشید. حتی ممکن است شما برای مهارت‌های جدید خود مجبور باشید روش های جدید دیگری را امتحان کنید. برای هر فنی تکنیک‌های مختلفی وجود دارد. دانستن این ها شما را سریعتر به اهدافتان می رساند.
سعی کنید با افراد سطح بالا و پرتلاش رفت و آمد کنید. کسانی که در شما انگیزه حرکت ایجاد می کند. این را بدانید اگر با ۵ آدم موفق رفت و آمد کنید ششمین فرد موفق شما خواهید بود.
سبک زندگی خود را تغییر دهید. برای خود برنامه بریزید. زمان خواب و بیداری مطالعه و تمام اینها را تنظیم کنید. عادت های جذابی برای خود به وجود آورید تا سریع تر رشد کنید.
نیاز است عادت های مخرب خود را شناسایی کنید. این عادت ها مانند خوابیدن زیاد، پرخوری، یا گرایش به سیگار و الکل که مانع رشد شما می شوند.
زمان هایی را به خودتان اختصاص بدهید و به بازی و تفریح بپردازید. گاهی نیاز است برای کار با کیفیت روزهایی را به استراحت و تفریح بپردازید تا خستگی ذهن شما در برود و با انرژی بیشتر دوباره شروع به کار کنید.
از گذشته درس بگیرید و فکر کردن به آن را رها کنید. بنابراین تمام تمرکز خود را بر زمان حال بگذارید.
مراقبه و مدیتیشن را در برنامه زندگی خود قرار دهید. این کار برای از بین بردن تنش های روزمره و آرام کردن بدن خود است تا مغز شما به آرامش درونی برسد و بتواند بهتر از قبل بر روی اهداف متمرکز شود.
به خودتان هر چند وقت بازخورد بدهید که چه کارهایی را توانستید انجام بدهید و به چه کارهایی نرسیدید. سپس دلایل آنها را بررسی کنید تا این بار بتوانید بهتر از قبل اهداف خود را به پیش ببرید. این کار باعث افزایش انگیزه در شما خواهد شد.
مهارت گوش دادن را تقویت کنید هر کسی می تواند منبعی برای افزایش آگاهی شما شود.
اهداف کوتاه برای خود داشته باشید. برای رسیدن به رشد فردی علاوه بر نگاه به آینده و داشتن اهداف بلندمدت، داشتن هدف های جزئی به شما اعتماد به نفس میدهد تا روحیه و توان رسیدن به اهداف بلندمدت را هم پیدا کنید.
برای چیزهایی که دارید قدردان باشید. این را بدانید شما دارایی های ارزشمندی دارید که به آنها افتخار می‌کنید. بنابراین قدر آنها را بدانید. شما هر چه مثبت تر به زندگی نگاه کنید و بیشتر شکر گذار باشید فرصت های بیشتری هم پیدا خواهد کرد.
رشد و ارتقای مهارت های فردی در دنیای امروز امری ضروری است. برای ارتقای مهارت ها و توانمندی های خود نیاز به خودآگاهی و برداشتن موانع داریم. برخی استرس‌ها و فشارهای روحی و روانی حل نشده در انسان ها می تواند سد راه پیشرفته شان شود. بنابراین قبل از هر چیز نیاز است با شناسایی این موانع و برطرف کردن آنها به سمت توسعه فردی حرکت کنیم.